UOKiK prześwietla sklepy internetowe. Chodzi o Omnibusa

1 stycznia 2023 roku zaczęły w Polsce obowiązywać nowe przepisy będące implementacją unijnej dyrektywy Omnibus. Wzmacniają one ochronę konsumentów, wymagając między innymi transparentnego informowania o obniżkach cen czy stosowania jasnych zasad plasowania ofert w wynikach wyszukiwania, a także zakazując sugerowania, że publikowane opinie konsumenckie są prawdziwe, jeśli przedsiębiorca nie wdrożył mechanizmów zabezpieczających ich wiarygodność.

Obowiązujące w Polsce prawo nakłada również na przedsiębiorców nowe obowiązki informacyjne. Dotyczą one na przykład podawania numeru telefonu, informowanie, czy i jak weryfikują udostępniane opinie, a w przypadku platform handlowych – wskazywanie, czy dana oferta pochodzi od przedsiębiorcy czy od osoby fizycznej.

Od początku monitorujemy praktyki dotyczące wdrożenia nowych przepisów. Widzimy już, że nie wszyscy przedsiębiorcy się do nich dostosowali. Wiele nieprawidłowości obserwujemy zwłaszcza w zakresie uwidaczniania cen, w tym najniższej z ostatnich 30 dni przed obniżką. Wspólnie z Inspekcją Handlową zadbamy, aby prawo było przestrzegane – z korzyścią dla konsumentów. Rozpoczynamy kontrole w sieciach handlowych, wystąpiliśmy także o wyjaśnienia do około 40 przedsiębiorców z branży e-commerce, w planach są dalsze kontrole w sklepach stacjonarnych.

– powiedział Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK

Nowe zasady obniżek cen

Od Nowego Roku każdy przedsiębiorca, który organizuje promocję lub wyprzedaż, musi umieścić w dobrze widocznym miejscu przy oferowanym towarze nie tylko aktualną cenę, ale również najniższą cenę z 30 dni poprzedzających obniżkę. Co więcej, ostatnia informacja musi być zaprezentowana w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. Nowe przepisy dotyczą sprzedaży stacjonarnej, internetowej i reklamy, również w takich mediach, jak radio czy telewizja.

Przejrzystość cen w przypadku promocji zapewnia konsumentom realny punkt odniesienia podczas podejmowania decyzji zakupowych. Dzięki jasnej i rzetelnej informacji o cenie, cenie jednostkowej i najniższej cenie z ostatnich 30 dni konsumenci będą wiedzieć, czy rzeczywiście jest to korzystna oferta u tego przedsiębiorcy. Konsumenci, znając historię najniższej ceny z okresu 30 dni, przestaną być nabierani na pozorowane obniżki, wynikające jedynie z nieuczciwych praktyk przedsiębiorców.

– dodał Tomasz Chróstny

Wyjątkami od powyższego są:

• produkty szybko psujące się, z krótką datą przydatności do spożycia – w tym przypadku sprzedawca musi uwidoczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki,
• produkty będące w ofercie krócej niż 30 dni – wtedy należy podać najniższą cenę od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki.

Nie ma też obowiązku podawania najniższej ceny sprzed obniżki, jeśli nie jest ogłaszana promocja ani wyprzedaż, a przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną. To samo dotyczy haseł promujących oferty sprzedażowe przez porównania będące ogólnymi oświadczeniami marketingowymi (najlepsze czy najniższe ceny itp.). Nowym regulacjom nie podlegają też oferty wiązane (np. wielosztuki).

W przypadku gdy przedsiębiorca sprzedaje towary za pośrednictwem różnych kanałów (np. w sklepach stacjonarnych i w sklepie internetowym) i informuje w nich o obniżeniu ceny, to musi podać najniższą cenę obowiązującą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki adekwatną dla poszczególnych kanałów sprzedaży.

Nieprawidłowości w sklepach internetowych

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprawdził około 40 stron internetowych przedsiębiorców działających w sektorze e-commerce. Do wszystkich tych podmiotów zostały skierowane wystąpienia z prośbą o zajęcie stanowiska co do poprawności wdrożenia przepisów dotyczących najniższej ceny. Mowa tu o przedsiębiorcach działających pod markami: AliExpress, Allegro, Amazon, Avans, Biedronka, Bytom, C&A, CCC, Ceneo, Decathlon, Douglas, Electro, Empik, Eobuwie, Euro RTV AGD, H&M, Hebe, Intersport, Jysk, Kappahl, Lidl, Martes, Media Markt, Media Expert, Notino, Orange, Play, Plus, Recman, Reserved, Rossman, Sephora, Shopee, Smyk, Tchibo, T-Mobile, Vistula, Wittchen, Zalando, Zara.

Zastrzeżenia UOKiK wzbudziły między innymi:

• podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej bez zamieszczenia informacji, czym jest cena przekreślona,

• podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej, przy czym komunikat wyjaśniający, że cena przekreślona jest najniższą ceną towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, jest dostępny dopiero po rozwinięciu,

• posługiwanie się przy prezentowaniu obniżek (ceny przekreślonej) innymi wartościami referencyjnymi z pominięciem najniższej ceny z 30 dni przed obniżką,

• obliczanie wielkości obniżki (np. 20%, 150 zł) w odniesieniu do ostatniej lub standardowej ceny towaru, a nie najniższej ceny z ostatnich 30 dni,

• posługiwanie się sformułowaniami innymi niż „najniższa cena towaru w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki”, czyli np. „cena referencyjna”, „poprzednia/ostatnia najniższa cena”, „cena z 30 dni przed promocją”,

• prezentowanie informacji o najniższej cenie obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki w nieczytelny sposób (czcionka, kolorystyka, kontrast).

Prezes UOKiK wezwał przedsiębiorców do przedstawienia wyjaśnień oraz zmiany praktyk, które budzą wątpliwości co do przestrzegania wprowadzonych 1 stycznia tego roku przepisów. Wobec firm, które się do tego nie dostosują, możliwe są dalsze działania, w tym postawienie zarzutu naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Za to ostatnie Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę w wysokości do 10% jego rocznych obrotów, natomiast na osobę zarządzającą karę w wysokości do 2 mln zł.

Co dalej?

Kontrole sposobu prezentowania promocji w sklepach to pierwszy etap naszych działań. Przyjrzymy się także, jak przedsiębiorcy informują o obniżonych cenach usług – nowe przepisy nakładają tu te same obowiązki jak w przypadku sprzedaży towarów. Platformy handlowe w przypadku zapewniania sprzedawcom narzędzi do prezentowania obniżek ceny muszą zapewnić zgodność tych narzędzi z przepisami prawa. Udostępnienie rozwiązań utrudniających sprzedawcom prawidłowe prezentowanie obniżek cen może być uznane za nieuczciwą praktykę rynkową.

– wyjaśnił Prezes UOKiK

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprawdzi również w najbliższym czasie:

• czy i jak przedsiębiorcy działający w Internecie, którzy udostępniają opinie konsumenckie, informują o sposobie weryfikacji ich rzetelności (jeśli nie przeprowadzają takiej weryfikacji także powinni o tym wprost informować konsumentów),
• czy i jak platformy handlowe informują o głównych parametrach decydujących o kolejności pojawiania się produktów w wynikach wyszukiwania, a także czy i w jaki sposób ujawniają, które oferty są płatną reklamą lub uzyskały wyższe plasowanie w wyniku dokonanej płatności.
• czy i jak platformy informują o statusie osoby oferującej towary lub usługi – czy jest on przedsiębiorcą, czy osobą prywatną; w tym drugim przypadku mają też obowiązek informowania o niestosowaniu przepisów dotyczących ochrony konsumentów,
• czy przedsiębiorcy działający w Internecie podają numer telefonu umożliwiający skuteczny kontakt z nimi.

Zobacz: Podszywali się pod polską giełdę kryptowalut z aprobatą KNF, dopadł ich UOKiK (aktualizacja2)
Zobacz: T-Mobile kantował klientów? UOKiK stawia zarzuty (aktualizacja)

Źródło zdjęć: Shutterstock, UOKiK

Źródło tekstu: UOKiK