Małe telekomy pod presją regulacji. Koszty rosną, biurokracja dusi, branża czeka na uproszczenia
Polski rynek telekomunikacyjny, choć dynamicznie się rozwija, stawia przed małymi i średnimi operatorami coraz większe wyzwania. Jak wynika z najnowszego raportu „What’s Up Wholesale?”, opracowanego przez Orange Polska na podstawie badania blisko 200 firm z sektora MŚP, przedsiębiorcy ci zmagają się z gąszczem nowych przepisów, wysokimi kosztami dostosowawczymi i barierami inwestycyjnymi. Choć doceniają rosnącą otwartość strony publicznej na dialog, często mają trudności ze zrozumieniem celowości i interpretacją zmian legislacyjnych, co rodzi frustrację i obawy o przyszłość.
Ciężar nowych przepisów: PKE, KSC, KSeF i inne wyzwania
Badanie przeprowadzone przez Orange Polska skupiło się na wpływie kluczowych regulacji, takich jak Prawo Komunikacji Elektronicznej (PKE), nowelizacja Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa (KSC), Krajowy System e-Faktur (KSeF) oraz Strategia Cyfryzacji Państwa do 2035 roku.
Wdrożenie Prawa Komunikacji Elektronicznej, określane przez co trzeciego badanego jako rewolucja, okazało się procesem kosztownym i pracochłonnym. Mimo pozytywów, jak uwzględnienie głosu izb gospodarczych (25%) czy długie konsultacje (19%), operatorzy wskazują na problemy. Głównymi utrudnieniami były krótki czas na wdrożenie (29%) i niekomfortowy termin przypadający na koniec roku (21%). Co piąta firma poniosła koszty adaptacji przekraczające 20 tys. zł, często wymagające dodatkowego wsparcia prawnego i IT. Aż 77% respondentów przyznało, że proces ten znacząco obciążył ich zespoły, a 78% spodziewa się dalszego wzrostu pracochłonności w związku z nowymi obowiązkami.
Nie mniejsze obawy budzi nowelizacja ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa, wprowadzająca pojęcie dostawcy wysokiego ryzyka (DWR). Aż 90% ankietowanych firm zadeklarowało, że nie jest w stanie samodzielnie wdrożyć obowiązku usunięcia produktów DWR ze swoich sieci, wskazując na potrzebę wsparcia (40%), brak zasobów lub tylko częściową gotowość. Podkreślają też problemy z dostępnością i kompatybilnością alternatywnego sprzętu oraz wysokie koszty wymiany.
Podzielone opinie budzi Krajowy System e-Faktur (KSeF). Co trzeci operator widzi w nim ułatwienie, ale tyle samo uważa, że utrudni on prowadzenie biznesu – szczególnie sceptyczne są mniejsze firmy. Główne obawy dotyczą potencjalnych awarii systemu, wysokich kosztów dostosowania oprogramowania, braku jasnych wytycznych, ryzyka wycieku danych i nadmiernej kontroli fiskalnej.
Co niepokojące, świadomość długoterminowych planów, jak Strategia Cyfryzacji Państwa do 2035 roku, jest niska. Mniej niż połowa operatorów MŚP słyszała o niej, a tylko co piąty zapoznał się z jej zapisami. Wskazuje to na potrzebę lepszej komunikacji strategicznych kierunków rozwoju cyfrowego państwa.
Głos branży: potrzeba deregulacji i usunięcia barier
W obliczu tych wyzwań, mali i średni operatorzy głośno apelują o "odwilż regulacyjną". Liczą, że zapowiadane uproszczenia prawne pomogą zredukować nadmierną biurokrację i obniżyć koszty administracyjne. Jak wskazuje badanie, priorytetem na 2025 rok jest dla nich usunięcie barier inwestycyjnych. Oczekują uproszczenia procedur związanych z zajęciem pasa drogowego, ułatwienia procesu budowlanego oraz łatwiejszego dostępu do terenów kolejowych, dróg wewnętrznych i infrastruktury obcej, w tym energetycznej. Istotnym postulatem jest również wsparcie finansowe na wymianę sprzętu w kontekście nowych wymogów KSC.
Te głosy znajdują odzwierciedlenie w opiniach ekspertów. Paweł Wołoch, prezes ZTKiG, podkreśla, że branża telekomunikacyjna jest jedną z najbardziej przeregulowanych w Polsce, wskazując na nadmierne obowiązki sprawozdawcze i potrzebę ich racjonalizacji. Joanna Sikora, koordynatorka Międzyizbowego Zespołu Telekomunikacyjnego ds. Deregulacji, opisuje zaangażowanie branży w inicjatywę „SprawdzaMy”, mającą na celu identyfikację i eliminację barier prawnych.
Rynek w ruchu: konsolidacja i przyszłość
Badanie potwierdza również nasilający się trend konsolidacyjny – 64% respondentów odczuwa presję w tym kierunku. Najczęstszą formą są wspólne przedsięwzięcia (42%), ale znaczący odsetek otrzymuje propozycje przejęcia od większych graczy (27%) lub innych firm MŚP (19%). Pokazuje to dynamikę rynku, na którym mniejsi gracze szukają sposobów na wzmocnienie swojej pozycji lub stają się celem akwizycji. Jednocześnie rośnie znaczenie współpracy hurtowej, co potwierdza strategia Orange "wszystko dla operatorów" i rozwój platformy Focus.
Raport „What’s Up Wholesale?” maluje obraz sektora MŚP w polskiej telekomunikacji jako branży pełnej wyzwań, ale i nadziei. Mali i średni operatorzy, będący często motorem lokalnego rozwoju cyfrowego, mierzą się ze skumulowanym efektem licznych zmian regulacyjnych, które generują znaczące koszty i obciążenia administracyjne. Ich głos, domagający się uproszczeń, deregulacji i realnego wsparcia w usuwaniu barier inwestycyjnych, jest wyraźnym sygnałem dla decydentów. Odpowiedź na te postulaty będzie kluczowa dla utrzymania dynamiki rozwoju, konkurencyjności i dalszej cyfryzacji Polski.
Dodatkowe informacje można znaleźć w raporcie What's Up Wholesale? Przegląd rynku operatorskiego 2025.
