USA ryzykują i idą w fuzję jądrową. To jedyny sposób
Największe amerykańskie przedsiębiorstwo energetyczne podejmuje ryzykowną inwestycję w technologię fuzji jądrowej wartą miliardy dolarów, która może zapewnić nieograniczoną, bezwęglową energię – jeśli zadziała. Tennessee Valley Authority planuje budowę elektrowni fuzyjnej w miejscu zlikwidowanej węglowej elektrowni Bull Run Fossil Plant w pobliżu Oak Ridge w Tennessee.
Technologia stellarator jako alternatywa dla tradycyjnych reaktorów
Projekt wykorzysta technologię stellarator firmy Type One Energy, wspieranej przez fundusz Breakthrough Energy Ventures Billa Gatesa. W przeciwieństwie do reaktorów tokamak, które są najczęstszym rodzajem reaktorów fuzyjnych, stellaratory zostały zaprojektowane tak, aby wymagały mniejszego monitorowania i regulacji w celu wytwarzania stabilnej i bezpiecznej energii.
Stellaratory oferują kilka kluczowych przewag nad tokamakami. Po pierwsze, mają większą elastyczność — heliczne cewki pola magnetycznego można dostosowywać do różnych rozmiarów i kształtów. Po drugie, stellaratory zużywają znacznie mniej energii do utrzymania i podtrzymania plazmy niż ich odpowiedniki tokamak. Po trzecie, są renomowane ze względu na swoją stabilną pracę w stanie ustalonym i cechują się znacznie niższą częstotliwością zakłóceń.
Wszystko przez... sztuczną inteligencję
Type One Energy twierdzi, że elektrownia będzie kosztować „kilka miliardów dolarów” i będzie wytwarzać energię w tempie „konkurencyjnym kosztowo z węglem i gazem ziemnym”. Planowana elektrownia Infinity Two będzie generować nominalnie 350 MW energii elektrycznej dla sieci energetycznej i ma moc wystarczającą do zasilania 300 000 domów.
Dostawcy energii zaczęli mocniej interesować się fuzją jądrową w odpowiedzi na gwałtownie rosnące zapotrzebowanie na energię ze strony sztucznej inteligencji. Centra danych w USA mogą zużywać do 12% amerykańskiej energii elektrycznej do 2028 roku. Goldman Sachs Research prognozuje, że globalne zapotrzebowanie na energię centrów danych wzrośnie o 165% do 2030 roku w porównaniu z 2023 rokiem.
Szkolenie zaawansowanych modeli AI wymaga ogromnej mocy obliczeniowej — samo szkolenie GPT-4 wymagało około 30 megawatów mocy. Meta Platforms planuje zainwestować do 80 miliardów dolarów w wydatki kapitałowe w 2025 roku i wdrożyć 1,3 miliona GPU.
To może być wielki przełom, jak i olbrzymia bańka spekulacyjna
Sceptycy twierdzą, że obsługa elektrowni fuzyjnej, która może konkurować ekonomicznie z rozszczepem i źródłami energii takimi jak gaz ziemny i odnawialne źródła energii, stanowi ogromne wyzwanie. Jak dotąd żadna firma ani naukowcy nie byli w stanie stworzyć więcej energii z reakcji niż zużywa sam system, chociaż inwestorzy przeznaczyli w tym roku ponad 3 miliardy dolarów na firmy fuzyjne i rozszczepienia. Globalne inwestycje w energię fuzyjną osiągnęły rekordowe 7 miliardów dolarów w 2024 roku.
Eksperci szacują, że 85-90 gigawatów nowych mocy jądrowych byłoby potrzebnych do zaspokojenia całego wzrostu zapotrzebowania na energię centrów danych oczekiwanego do 2030 roku, ale znacznie mniej niż 10% będzie dostępne globalnie do tego czasu.
