Mózg nie umiera od razu. Zbadali, co widzimy po śmierci

Kiedyś sprawa była jasna. Śmierć była końcem. Wszystko zmieniło się wraz z wynalezieniem resuscytacji krążeniowo-oddechowej (CPR). Tak przynajmniej uważa dr Sam Parnia, profesor medycyny z New York University Langone. Jego zdaniem CPR zatarło sztywną granicę między życiem a śmiercią.

Pojawili się ludzie, którzy "wrócili". Ich serca przestały bić, mózg powinien przestać działać, a jednak opowiadali o bardzo żywych doświadczeniach. Kiedyś nazywano to "doświadczeniem bliskim śmierci". Dr Parnia twierdzi, że ta nazwa jest już nieaktualna. Proponuje nowy termin: "przypomniane doświadczenie śmierci". Sugeruje, że ci ludzie naprawdę przekroczyli próg śmierci i stamtąd wrócili.

Co widzą umierający?

Opowieści tych, którzy przeżyli śmierć kliniczną, są uderzająco podobne. Już w 1975 roku Raymond Moody opisał 150 takich przypadków. Pacjenci mówili o opuszczaniu własnego ciała i obserwowaniu lekarzy z góry. Opisywali podróż przez tunel i spotkanie "świetlistych istot". Wielu doświadczyło też błyskawicznego przeglądu całego swojego życia.

Czy to tylko halucynacje umierającego mózgu? Niekoniecznie. Zespół dr Jimo Borjigin z University of Michigan badał pacjentów odłączanych od aparatury podtrzymującej życie. To, co odkryli, jest zdumiewające.

U dwóch z czterech pacjentów zaobserwowano nagły, potężny wybuch aktywności mózgu. Co kluczowe, stało się to po zatrzymaniu krążenia. Aktywność pojawiła się w obszarze związanym ze snami, wizjami i odmiennymi stanami świadomości. Dr George Mashour, współpracownik badaczki, nazwał to "neuronaukowym paradoksem". Jakim cudem mózg, który powinien być martwy, generuje tak złożone doświadczenia?

Nauka, wiara i ostateczne pytania

Oczywiście, wielu jest przekonanych, że śmierć to definitywny koniec świadomości. Niektórzy próbują to oszukać. W specjalnych laboratoriach przechowuje się zamrożone kriogenicznie ciała. W nadziei, że przyszła nauka zdoła ich kiedyś ożywić.

Inne teorie próbują wyjaśnić same wizje. Jedna z nich mówi, że to mechanizm obronny, podobny do tanatozy (udawania martwego przez zwierzęta). Inna, że to po prostu ostatnia, chaotyczna próba "restartu" mózgu.