Dlaczego utrata dokumentu jest groźna?

Dokumenty stanowią duże zagrożenie w niepowołanych rękach. Złodziej, który zdobędzie Twój dowód osobisty, może np.:

• wziąć kredyt lub pożyczkę na Twoje dane,
• kupić sprzęt na raty,
• wynająć samochód lub mieszkanie,
• podpisać umowę telekomunikacyjną,
• założyć konto bankowe, aby ukryć nielegalne transakcje.

Oczywiście wszelkie zaciągnięte zobowiązania nie są spłacane, a Ty żyjesz w błogiej nieświadomości – dopóki nie dostaniesz wezwania do zapłaty lub innej podobnej informacji albo nie sprawdzisz swojej historii kredytowej w BIK. To właśnie dlatego utrata dokumentów stanowi tak duże zagrożenie.

Czy trzeba zgłaszać utratę dokumentu na policji?

Zacznijmy od tego, że utrata dokumentów rzadko wymaga wizyty na komisariacie. Policja przyjmie zgłoszenie, jeśli istnieje podejrzenie kradzieży – na przykład, gdy portfel został wyrwany w autobusie czy skradziony z mieszkania. Jeżeli jednak dokumenty po prostu zaginęły, utratę dokumentu należy zgłosić w urzędzie, a za granicą – w konsulacie.

Warto wiedzieć, że zgłoszenie na policji wystarczy, aby informacja o utracie dokumentu trafiła też do urzędu. W każdym przypadku wskazane jest jednak także jego zastrzeżenie w systemie bankowym.

Co robić po utracie dokumentu – krok po kroku

Jak zatem działać, gdy nagle zauważasz, że Twój dowód osobisty, paszport czy inny dokument zniknął? Sprawdź prawidłową procedurę, aby niczego nie pominąć.

Zgłoszenie utraty dokumentu w urzędzie

Pierwszym krokiem jest unieważnienie dokumentu. W przypadku dowodu osobistego zgłoś się osobiście do urzędu miasta lub gminy albo skorzystaj z opcji internetowej, jeśli masz profil zaufany, certyfikat kwalifikowany albo e-dowód. Dzięki temu dokument natychmiast straci ważność, a Ty dostaniesz zaświadczenie o jego utracie ważne 2 miesiące. W tym czasie musisz wyrobić nowy dokument tożsamości. W urzędzie miasta lub gminy zgłasza się też utratę prawa jazdy, a utratę paszportu należy zgłosić w dowolnym punkcie paszportowym w Polsce (lub przez internet).

Zastrzeżenie dokumentu

Kolejnym niezwykle ważnym krokiem jest zastrzeżenie dokumentu w systemie Dokumenty Zastrzeżone, z którego korzystają m.in. banki. Redukuje to ryzyko, że ktoś posłuży się Twoim dokumentem do wzięcia kredytu czy założenia rachunku.

Zgłoszenia możesz dokonać bezpłatnie w dowolnym banku należącym do systemu – nawet jeśli nie jesteś jego klientem. Informacja o zastrzeżeniu trafi do wszystkich instytucji finansowych w Polsce. Część banków umożliwia również zgłoszenia telefoniczne pod numerem 828 828 828 (zgłoszenie wymaga zdalnej weryfikacji tożsamości). W systemie Dokumenty Zastrzeżone można zgłaszać utratę dowodów osobistych i paszportów oraz wielu innych rodzajów dokumentów (w tym prawa jazdy czy karty pobytu).

Jeszcze łatwiejszym sposobem jest zastrzeżenie dowodu osobistego za pośrednictwem BIK. To usługa dostępna dla każdej osoby, która ma bezpłatne konto użytkownika w BIK! Wystarczy zalogować się do serwisu, aby zastrzec dowód lub paszport jednym kliknięciem. Usługa działa z dowolnego miejsca, 24 godziny na dobę. To znacznie szybsze rozwiązanie niż szukanie najbliższego banku – dlatego warto założyć konto w BIK zapobiegawczo, aby w razie potrzeby mieć dostęp do usługi.

Jak chronić swoje dane?

Pamiętaj – Twoje dane są cenną walutą dla przestępców. Przepisy ich ochrony są restrykcyjne, ale każdy powinien również samodzielnie dbać o ich bezpieczeństwo. Aby zredukować ryzyko problemów:

• aktywuj Alerty BIK – to usługa, dzięki której otrzymasz wiadomość za każdym razem, gdy do instytucji finansowej wpłynie wniosek kredytowy na Twoje dane. Alerty BIK poinformują również, gdy Twoje dane trafią do darknetu, gdzie przestępcy handlują danymi osobowymi
• regularnie monitoruj swoją historię kredytową – Raport BIK pozwala sprawdzić, czy nie masz zobowiązań, o których nie wiesz;
• dbaj o bezpieczeństwo swoich dokumentów – nie publikuj skanów dokumentów w internecie i nie udostępniaj ich osobom trzecim;
• uważaj na phishing – nie klikaj podejrzanych linków w mailach czy SMS-ach, które podszywają się pod bank lub urząd i nigdy nie podawaj danych swojego dokumentu ani haseł do logowania w tego typu wiadomościach.

Pamiętaj – to od Ciebie w znacznej mierze zależy bezpieczeństwo Twoich danych, a tym samym również finansów.