24 mln zł kary. UOKiK uderza w „faraonów biznesu” z Instagrama
UOKiK nałożył wielomilionowe kary na znane firmy oferujące szkolenia z inwestowania. Urząd uznał, że ich model działania to nielegalna piramida finansowa. Tysiące osób mogły stracić na tym swoje oszczędności.
Edukacja to tylko przykrywka
Pod lupę urzędników trafiły spółki iGenius oraz International Markets Live (IML). Obie firmy działają w USA, ale werbowały członków także w Polsce. Oficjalnie oferowały dostęp do wiedzy o kryptowalutach i rynkach finansowych. W rzeczywistości ich głównym celem było coś zupełnie innego.
Zarabianie w tych systemach zależało głównie od wprowadzania nowych osób. To klasyczna definicja piramidy, która w Polsce jest surowo zakazana. Za takie praktyki iGenius musi zapłacić ponad 14,6 mln zł kary. Z kolei na IML nałożono blisko 9,5 mln zł grzywny.
Luksusowe życie na pokaz
Twórcy piramid działają dzisiaj bardzo sprytnie. Nie obiecują już tylko :szybkich zysków:" bez robienia niczego. Zamiast tego sprzedają marzenia o wolności finansowej i "tajemną wiedzę". Często wykorzystują do tego media społecznościowe i popularnych influencerów.
Na profilach promotorów widać drogie samochody, egzotyczne wakacje i drogie zegarki. Ma to być dowód na skuteczność ich metod. W rzeczywistości te bonusy są finansowane z wpłat nowych członków. Pakiet startowy kosztuje zazwyczaj od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych.
Wiedza warta grosze
UOKiK zauważył, że oferowane kursy są często bardzo niskiej jakości. Podobne materiały można znaleźć w Internecie za darmo lub za ułamek ceny. Prawdziwy nacisk kładzie się na budowanie struktur i szukanie kolejnych "inwestorów".
Systemy tego typu muszą w końcu upaść. Do ich działania potrzebny jest ciągły dopływ nowej gotówki. Gdy zabraknie nowych członków, cała konstrukcja się wali. Wtedy większość uczestników traci wszystkie wpłacone pieniądze.
Kolejne firmy pod lupą
To nie koniec walki z internetowymi naciągaczami. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny ostrzega, że w toku są kolejne postępowania. Urząd sprawdza obecnie platformy BE Poland oraz GrowUp Session. Wyjaśnienia muszą składać też organizatorzy projektów Eaconomy i Jifu.
Mogłoby się wydawać, że projekty promocyjne typu piramida to relikt lat 90, jednak ich współczesne wersje zyskały w Internecie nowe życie. Przybrały maski nowoczesności, profesjonalizmu i prestiżu. W miejsce obietnic cudownych inwestycji – promują dostęp do narzędzi tradingowych, algorytmów sztucznej inteligencji, szkoleń z inwestowania, kursów e commerce czy pakietów edukacyjnych. Do tego współcześni "faraonowie biznesu" umiejętnie wykorzystują media społecznościowe oraz influencerów pokazujących na swoich kanałach rzekomo królewskie życie. Dlatego regularnie tropimy, demaskujemy i eliminujemy tego typu działalność. Jednak uwaga! Nic nie zastąpi konsumenckiej czujności i zdrowego rozsądku.
Co ważne, prawo zabrania nie tylko prowadzenia piramid. Zakazane jest także ich promowanie. UOKiK prowadzi już dziewięć postępowań przeciwko konkretnym osobom, które reklamowały iGenius oraz IML. Przed wejściem w "biznes życia" warto więc dwa razy sprawdzić, czy nie stajemy się częścią oszustwa.
Nie daj się oszukać!
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zachęca, by przyswoić sobie kilka poniższych zasad i je stosować na co dzień:
- Nie ufaj bezkrytycznie twórcom, że ich model biznesowy jest legalny. Zanim rozpoczniesz działalność marketingową, samodzielnie zweryfikuj projekt.
- Sprawdź, czy podmiot figuruje na listach ostrzeżeń UOKiK, Rzecznika Finansowego oraz Komisji Nadzoru Finansowego.
- Jeśli podmiotu nie ma na listach ostrzeżeń, nie trać czujności. Nieuczciwi przedsiębiorcy działają szybko, zmieniają nazwy lub tworzą nowe firmy.
- Zadawaj wnikliwe pytania. Jeśli ktoś mówi, że "negatywne myślenie blokuje sukces", uciekaj.
- Analizuj, za co płacisz. Jeśli główną wartością są treści "edukacyjne", oceń, czy faktycznie mają sens i są warte swojej ceny.
- Unikaj ofert, w których zarobki zależą od rekrutacji.
- Kieruj się zdrowym rozsądkiem. Nie wierz w szybki, łatwy zarobek. Zdjęcia na "Insta" to nie dowód sukcesu i bogactwa.
