Europa stawia warunki AI
Unia Europejska zrobiła właśnie ważny krok w stronę odpowiedzialnego rozwoju sztucznej inteligencji. Opublikowano finalną wersję Kodeksu Dobrych Praktyk dla AI ogólnego przeznaczenia – dokumentu, który ma ułatwić firmom przestrzeganie nadchodzących przepisów unijnego Aktu o AI (AI Act).
Ma pomóc, zanim prawo zacznie obowiązywać
Z początkiem sierpnia 2025 roku wchodzi w życie AI Act – europejskie rozporządzenie regulujące rozwój i stosowanie sztucznej inteligencji. Choć niektóre przepisy będą egzekwowane dopiero za rok lub dwa, Komisja Europejska opublikowała już narzędzie, które ma pomóc firmom się przygotować. Chodzi o Kodeks Dobrych Praktyk dla AI ogólnego przeznaczenia (GPAI).
GPAI to dokument dobrowolny, ale stworzony z myślą o praktycznym zastosowaniu. Powstał przy udziale 13 niezależnych ekspertów i ponad 1000 interesariuszy. Znaleźli się wśród nich przedstawiciele firm tworzących modele AI, małych i średnich przedsiębiorstw, naukowców, specjalistów ds. bezpieczeństwa, organizacji społecznych i właścicieli praw autorskich.
Trzy filary kodeksu
Kodeks składa się z trzech głównych rozdziałów, które wyznaczają trzy filary dokumetu. Są to:
- Transparentność – zawiera tak zwany Model Documentation Form, czyli gotowy formularz, dzięki któremu dostawcy modeli AI mogą w jednym miejscu zebrać wszystkie wymagane informacje. Ma to ułatwić wykazanie zgodności z AI Act i pomóc innym firmom integrować modele AI we własnych produktach.
- Prawa autorskie – dostarcza firmom praktycznych rozwiązań, jak zgodnie z unijnym prawem autorskim zarządzać treściami wykorzystywanymi do trenowania modeli AI. Jest to szczególnie istotne w kontekście kontrowersji wokół danych pobieranych z Internetu.
- Bezpieczeństwo i ochrona – dotyczy tylko najbardziej zaawansowanych modeli, które mogą wiązać się z tak zwanym ryzykiem systemowym. Chodzi tu na przykład o naruszanie praw podstawowych, zagrożenia dla zdrowia czy tworzenie narzędzi do broni biologicznej. Rozdział zawiera aktualne praktyki w zarządzaniu ryzykiem, które mają pomóc w ograniczaniu takich zagrożeń.
Dobrowolność, która się opłaca
Choć kodeks nie jest obowiązkowy, jego podpisanie daje firmom realne korzyści. Przede wszystkim, kodeks upraszcza drogę do spełnienia wymogów AI Act. Dzięki temu dokumentowi firmy wiedzą, czego się trzymać, a organy nadzoru wiedzą, jak to oceniać. Przestrzeganie kodeksu może być też atutem w oczach partnerów, inwestorów i klientów.
Dzisiejsza publikacja ostatecznej wersji Kodeksu Postępowania dla sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia stanowi ważny krok w kierunku zapewnienia, by najbardziej zaawansowane modele AI dostępne w Europie były nie tylko innowacyjne, ale także bezpieczne i przejrzyste. Kodeks został współtworzony przez interesariuszy z branży AI i odpowiada na ich potrzeby. Dlatego zachęcam wszystkich dostawców modeli AI ogólnego przeznaczenia do jego przyjęcia. Dzięki temu zyskają oni jasną i opartą na współpracy drogę do zgodności z unijnym Aktem o Sztucznej Inteligencji.
Co dalej?
Zanim Kodeks stanie się oficjalnym narzędziem wspierającym AI Act, musi zostać zatwierdzony przez państwa członkowskie i Komisję Europejską. Równolegle trwają prace nad dodatkowymi wytycznymi, które mają doprecyzować, kogo konkretnie będą dotyczyć przepisy o AI ogólnego przeznaczenia.
