Robisz to z ChatGPT? Twój mózg na tym ucierpi
Korzystanie z ChataGPT i innych modeli językowych może być szkodliwe dla naszego mózgu. Jak wykazali naukowcy w najnowszym badaniu może na tym szczególnie ucierpieć jedna niezwykle ważna umiejętność kognitywna.
Zagrożenie umiejętności krytycznego myślenia
Grupa neurologów i specjalistów od sztucznej inteligencji z MIT Media Lab przyjrzało się wpływowi korzystania z asystentów AI na pracę mózgu. W tym celu zrekrutowali 54 osoby, które następnie podzielili na trzy grupy, a każda z nich miała napisać w 20 minut esej na temat filantropii. Wszyscy uczestnicy musieli napisać eseje przy podłączeniu do urządzeń monitorujących EEG.
Pierwsza grupa została poproszona o korzystanie z ChatGPT do napisania eseju, druga z nich miała korzystać z tradycyjnego wyszukiwania Google, a trzecia – nie mogła korzystać z żadnych narzędzi ani metod wyszukiwania. Całe badanie składało się z trzech sesji pisania, a uczestnicy w każdej z nich pozostali w swojej przydzielonej na początku grupie. Monitory EEG mierzyły między innymi parametry takie, jak zaangażowanie poznawcze i obciążenie mentalne.
Badanie wykazało znaczące różnice w funkcjonowaniu mózgu u wszystkich trzech grup – wśród osób pracujących bez żadnych narzędzi mózg wykazał najwięcej aktywności, u osób korzystających z wyszukiwarki – średnie wartości, a u osób nastawionych na ChatGPT – najmniejszą aktywność.
Spośród 54 ochotników, 18 z nich powróciło kilka miesięcy później na czwartą sesję. Osoby korzystające wcześniej z ChatGPT miały napisać esej w 20 minut bez korzystania z żadnych narzędzi. Natomiast ochotnicy, którzy wcześniej nie mieli dostępu do dodatkowych technologii, zostali poproszeni o używanie ChatGPT. Co ciekawe – osoby pierwotnie korzystające z ChatGPT wykazywały słabszą aktywność mózgową, natomiast u ochotników z pierwotnej grupy “analogowej” zaobserwowano wyższe poziomy funkcji poznawczych, w tym przywoływania informacji z pamięci.
Eseje były następnie oceniane przez nauczycieli (oraz agentów AI) i co istotne osoby korzystające z ChatGPT czuły się autorami swoich prac w znacznie mniejszym stopniu niż ochotnicy z innych grup. Te osoby również miały problemy z przypomnieniem sobie dokładnych słów z eseju lub zacytowaniu konkretnego fragmentu i to tuż po napisaniu takiej pracy.
Reasumując – aktywność mózgu, zdolności analizowania języka oraz oceny za esej u grupy z ChatGPT wypadły gorzej niż u grupy posługującej się wyłącznie własnym mózgiem.
Badania naukowców z MIT Media Lab to ciekawa lekcja na temat wpływu LLM (large language models) na funkcje poznawcze. Choć mogą one mieć krótkotrwałe korzyści w postaci napisania kompetentnej pracy, mogą przyczynić się do osłabienia zdolności krytycznego myślenia.
