Zakaz jednorazowych e-papierosów w Wielkiej Brytanii. Kiedy Polska?
Od 1 czerwca 2025 roku w Wielkiej Brytanii obowiązuje zakaz sprzedaży i dystrybucji jednorazowych e-papierosów. Za złamanie zakazu grozi minimalna grzywna w wysokości 200 funtów, a w przypadku recydywy nawet kara więzienia do dwóch lat.
Główną motywacją rządu była ochrona środowiska oraz zdrowia dzieci i młodzieży
Nowe prawo obejmuje zarówno sklepy stacjonarne, jak i sprzedaż online. Jedynymi legalnymi produktami pozostają urządzenia wielokrotnego użytku, które muszą mieć wymienną baterię, grzałkę i możliwość ponownego napełnienia.
Według danych brytyjskiego Ministerstwa Środowiska, w 2023 roku wyrzucano niemal pięć milionów jednorazowych e-papierosów tygodniowo w samej Wielkiej Brytanii. Zawierają one nie tylko plastik, ale także baterie litowo-jonowe i płytki drukowane, które mogą uwalniać toksyczne związki do środowiska, zagrażając zwierzętom wodnym i powodując pożary w śmieciarkach. Problematyczny jest również recykling – z uwagi na konstrukcję i różnorodność modeli, nie istnieje w Wielkiej Brytanii efektywny system przetwarzania tych odpadów.
Kolejnym powodem zakazu jest gwałtowny wzrost popularności e-papierosów wśród młodych ludzi. W 2024 roku aż 18% osób w wieku 11-17 lat przyznało, że próbowało wapowania, a 7% używało e-papierosów regularnie. Mimo że odsetek ten nieznacznie spadł względem 2023 roku, jest ponad dwukrotnie wyższy niż w 2020 roku. Kolorowe opakowania, słodkie smaki i agresywny marketing sprawiły, że produkty te stały się szczególnie atrakcyjne dla dzieci, co budziło niepokój organizacji zdrowotnych.
Kolejnym krokiem będzie akcyza
Oprócz zakazu jednorazowych e-papierosów brytyjski rząd planuje wprowadzić podatek akcyzowy na płyny do wapowania od października 2026 roku oraz zakaz reklamy i sponsorowania tych produktów. Dodatkowo ograniczone zostaną smaki, opakowania i sposób prezentacji w sklepach. Wszystko to ma na celu ograniczenie dostępności i atrakcyjności wapowania dla młodych ludzi oraz zmniejszenie szkód środowiskowych.
Warto przy tym nadmienić, że wiąż legalne są w Wielkiej Brytanii produkty wielorazowego użytku, do których tzw. „liquidy” dolewane są na bieżąco lub występuje wymienny kartridż z płynem zawierającym nikotynę.
Jednorazowe papierosy w Polsce
W Polsce zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów nie został jeszcze ostatecznie wprowadzony, ale prace legislacyjne są zaawansowane. Według dostępnych informacji rząd planuje przyjąć ustawę zakazującą sprzedaży jednorazowych papierosów elektronicznych zarówno z nikotyną, jak i bez niej w trzecim kwartale 2025 roku. Oznacza to, że nowe przepisy mogą wejść w życie najwcześniej pod koniec 2025 roku lub na początku 2026 roku, w zależności od tempa procesu legislacyjnego i ewentualnej notyfikacji w Komisji Europejskiej.
Warto dodać, że obecnie w Polsce obowiązuje już zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów e-papierosów i nikotynowych saszetek osobom poniżej 18. roku życia, a od 1 lipca 2025 roku wchodzą w życie dodatkowe ograniczenia dotyczące reklamy, sprzedaży na odległość oraz używania tych produktów w miejscach publicznych.
Głośny ostatnio w mediach temat „snusów” jest większości nieprawidłowo przedstawiany, gdyż nie są one tym samym, co woreczki nikotynowe. W snusach stosowane są mieszanki tytoniu i taka forma produktów jest w Polsce nielegalna. Dopuszczone są natomiast do obrotu woreczki nikotynowe bazujące na solach nikotynowych, bez domieszek tytoniu. Jednak i ich los jest niepewny, w związku z planami ograniczenia ich atrakcyjności i zakazu dodatków smakowych.
