Lek przeciwko HIV już niedługo będzie dostępny w Europie
Lenakapawir, znany pod nazwą handlową Yeztugo, jest pierwszym i jedynym lekiem zatwierdzonym przez FDA jako prewencyjna ochrona przed zakażeniem HIV, przyjmowanym tylko dwa razy w roku. Niebawem trafi do Europy.
Wystarczy jedna podskórna iniekcja na 6 mies.
Specyfik opracowany przez firmę Gilead to innowacyjny inhibitor kapsydu HIV-1, przeznaczony dla dorosłych i młodzieży (od 35kg masy ciała), którzy narażeni są na zakażenie wirusem przez kontakt seksualny. Dzięki unikalnej formule Yeztugo zapewnia aż 6 miesięcy ochrony po pojedynczej, podskórnej iniekcji, rozwiązując problem codziennego stosowania tabletek lub częstych wizyt po zastrzyki.
Podstawą dopuszczenia preparatu były dane z dwóch międzynarodowych badań — fazy 3: PURPOSE 1 oraz PURPOSE 2. W badaniu PURPOSE 1, wśród 2134 uczestników zakwalifikowanych do grupy Yeztugo nie odnotowano żadnego przypadku zakażenia HIV (100% skuteczności), a skuteczność była wyższa niż w grupie przyjmującej codziennie doustny lek Truvada.
W badaniu PURPOSE 2, wśród 2179 uczestników pojawiły się jedynie dwa przypadki zakażenia, co daje skuteczność ponad 99,9%, a więc lepszą niż stosowanie innych dostępnych metod PrEP. Wyniki obu badań opublikowano w „The New England Journal of Medicine”, a czasopismo „Science” uznało lenakapawir za przełom medyczny roku 2024.
Czas na globalną dostępność
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała lenakapawir za rekomendowaną profilaktykę HIV – szczególnie tam, gdzie wcześniejsze terapie nie były skuteczne m.in. ze względu na trudności z codziennym przyjmowaniem leków, stygmatyzację czy niewydolność systemów ochrony zdrowia.
Już teraz trwają prace nad dostępnością w krajach Ameryki Południowej, Europy, Afryki, Kanady i Australii, a Gilead podpisał umowy z Global Fund oraz sześcioma producentami generyków, umożliwiając tanie lub bezpłatne udostępnienie leku nawet w 120 krajach o największej zachorowalności na HIV.
To zapobieganie, a nie leczenie
Mechanizm działania lenakapawiru polega na blokowaniu kapsydu – otoczki wirusa HIV-1 – i tym samym na przerwaniu cyklu replikacji wirusa, co pozwala zapobiec infekcji na kilku etapach. Co ważne, przed każdym podaniem konieczne jest potwierdzenie ujemnego statusu HIV, by uniknąć rozwoju oporności w przypadku nierozpoznanej infekcji. Najczęstsze działania niepożądane to reakcje w miejscu wstrzyknięcia, ból głowy i nudności.
