Dzisiaj wchodzą w życie ulepszone, europejskie przepisy dotyczące zbiórki i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, który stanowi jeden z najszybciej rosnących strumieni odpadów, z którym wiążą się duże możliwości, jeśli chodzi o udostępnianie surowców wtórnych na rynku.
Regularna zbiórka i odpowiednie przetwarzanie to jeden z zasadniczych warunków umożliwiających recykling takich materiałów jak złoto, srebro, miedź i metale rzadkie, które znajdują się w używanych telewizorach, laptopach i telefonach komórkowych. Nowa dyrektywa stanowi zdecydowany krok naprzód w dziedzinie ochrony środowiska i niewątpliwie pomoże w oszczędnym gospodarowaniu zasobami w Europie.
W dyrektywie, która wchodzi dzisiaj w życie, wprowadzono od 2016 roku docelowy poziom zbiórki w wysokości 45% sprzedanego sprzętu elektronicznego. Następnie w ramach drugiego etapu, od 2019 roku będzie obowiązywał poziom wynoszący 65% sprzedanego sprzętu lub 85% wytworzonych odpadów. Państwa członkowskie będą mogły wybrać jedną z tych dwóch równoważnych metod na potrzeby sprawozdawczości. Od 2018 roku ograniczony obecnie zakres dyrektywy ulegnie rozszerzeniu na wszystkie kategorie odpadów elektronicznych, co zostanie poddane wcześniej ocenie skutków.
Dyrektywa zapewnia państwom członkowskim skuteczniejsze narzędzia zwalczania nielegalnego eksportu odpadów. Nielegalne przemieszczanie odpadów stanowi poważny problem, zwłaszcza gdy w celu obejścia przepisów UE dotyczących unieszkodliwiania odpadów odbywa się pod pretekstem legalnego przemieszczania używanego sprzętu. Nowa dyrektywa zobowiązuje eksporterów do sprawdzania, czy sprzęt działa, a także do przedstawiania dokumentacji dotyczącej charakteru przemieszczania, które wydaje się niezgodne z prawem.
Obecnie tylko jedna trzecia zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w UE podlega odrębnej zbiórce w ramach udokumentowanego systemu. Obowiązujący docelowy poziom zbiórki w UE wynosi 4 kg odpadów elektronicznych na osobę, co odpowiada około 2 mln ton rocznie, przy czym co roku w UE wytwarza się około 10 mln ton odpadów. Szacuje się, że do 2020 roku ilość wytwarzanych rocznie odpadów WEEE wzrośnie do 12 mln ton. Ostateczny docelowy poziom określony w nowej dyrektywie, czyli aż 85% wszystkich odpadów WEEE, spowoduje, że w 2020 roku odrębną zbiórką w UE będzie objętych ok. 10 mln ton odpadów, czyli mniej więcej 20 kg na osobę.
Do 14. lutego 2014 roku państwa członkowskie muszą zmienić obowiązujące prawodawstwo krajowe dotyczące odpadów i dostosować je do nowej dyrektywy i nowych poziomów docelowych. Konsumenci będą mogli oddawać drobne odpady w dużych sklepach detalicznych, chyba że wykazana zostanie co najmniej równoważna skuteczność istniejących systemów alternatywnych. W przypadku przemieszczania używanego sprzętu, co do którego można podejrzewać, że stanowi nielegalne przemieszczanie odpadów, po uwzględnieniu dyrektywy w przepisach krajowych stosowana będzie zasada przeniesienia ciężaru dowodu.
Niektóre państwa członkowskie będą mogły przez pewien czas korzystać z odstępstwa od poziomów docelowych, jeśli uzasadnią to brakiem niezbędnej infrastruktury lub niskim poziomem obrotu sprzętem elektronicznym.
Źródło tekstu: Komisja Europejska
