Cyfrowi, lecz niewypłacalni. Tak rosną długi Polaków za telefon i Internet

Sektor telekomunikacyjny, kluczowy dla cyfrowej gospodarki, administracji, edukacji i biznesu, boryka się z narastającym problemem przeterminowanych płatności. Jak wynika z danych BIG InfoMonitor, na koniec marca bieżącego roku niemal 300 tysięcy osób i firm w Polsce posiadało zaległe zobowiązania wobec operatorów telekomunikacyjnych, a łączna kwota tych długów przekroczyła 1,4 mld zł. Największe sumy do spłaty mają mieszkańcy Warszawy (blisko 130 mln zł), a w niechlubnej czołówce znajdują się również Kraków, Poznań i Łódź.  Europejska stagnacja, polskie wyzwania Problem zadłużenia wpisuje się w szerszy obraz trudnej sytuacji europejskiego sektora telekomunikacyjnego. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w latach 2015–2023 kapitalizacja europejskich firm telekomunikacyjnych spadła o 41%, podczas gdy amerykańskie telekomy zanotowały wzrost o 20%, a spółki technologiczne aż o 357%. Mimo że rynek telekomunikacyjny w Europie w 2023 roku był wart 277 mld euro, z czego 64% stanowiły usługi konsumenckie, jego udział systematycznie maleje. Dodatkowo, europejskie telekomy znacząco odstają od globalnych gigantów technologicznych pod względem wydatków na badania i rozwój (B+R).  Na polskim rynku rosnące ryzyko kredytowe związane z konsumentami staje się istotną barierą inwestycyjną. Paweł Szarkowski, prezes BIG InfoMonitor, zwraca uwagę, że choć liczba klientów z opóźnionymi płatnościami spadła w ciągu czterech lat o ponad 100 tysięcy (z 407589 w 2021 roku), to wartość zadłużenia zmniejszyła się jedynie o około 330 mln zł.  W efekcie, średnie zadłużenie na osobę wzrosło z około 4370 zł do ponad 4830 zł. Ryzyko finansowe operatorów zmieniło swój charakter – stało się mniej masowe, a bardziej skoncentrowane, z mniejszą liczbą klientów odpowiadających za większe i trudniejsze do odzyskania zobowiązania. Kim jest dłużnik telekomunikacyjny? Zdecydowana większość niesolidnych dłużników to osoby w wieku produkcyjnym. Najliczniejszą grupę (ponad 22%) stanowią klienci w wieku 35–44 lata (66670 osób). Kolejne to osoby w wieku 25–34 lat oraz 45–54 lat. Te trzy grupy łącznie odpowiadają za ponad połowę wszystkich zaległości. Im bardziej aktywny cyfrowo i zawodowo jest klient, tym więcej usług posiada, co zwiększa ryzyko narastania długu w przypadku problemów finansowych. Geograficznie, największe kwoty zadłużenia koncentrują się w największych miastach. Na poziomie województw, prym wiodą mazowieckie (blisko 236 mln zł), śląskie (ok. 198 mln zł) i wielkopolskie (prawie 151 mln zł). Problem dotyczy nie tylko konsumentów. W rejestrze BIG InfoMonitor figuruje niemal 52 tysiące firm z przeterminowanymi długami telekomunikacyjnymi. Zadłużenia firmowe często trafiają na ścieżkę windykacyjną z opóźnieniem, co dodatkowo zwiększa ryzyko dla operatorów. Przyszłość to prewencja i analiza ryzyka Zmiana charakterystyki zadłużenia wymusza na operatorach nowe podejście do zarządzania ryzykiem. Coraz częściej problemy z płatnościami dotyczą długoletnich użytkowników usług. Jak podkreśla Paweł Szarkowski, kluczowe staje się nie tylko monitorowanie należności, ale także analiza nowych klientów i aktywna prewencja oparta na wiarygodnych danych. Efektywne zarządzanie ryzykiem wymaga wsparcia analitycznego, aby przewidywać opóźnienia i reagować, zanim zaległość stanie się trudna do opanowania. Dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk BIG InfoMonitor, podsumowuje, że sektor telekomunikacyjny musi działać zwinnie, adaptacyjnie i opierać decyzje na analizie. Skuteczna prewencja i systemowe zarządzanie ryzykiem są warunkiem dalszego rozwoju branży, która nie może już sobie pozwolić na działania jedynie reaktywne.